Groene Peper 2025

Inloop & Ontvangst

Welkom! De deuren zijn geopend en we heten je van harte welkom op Groene Peper. Neem de tijd om rustig binnen te komen, een koffie of thee te pakken en kennis te maken met andere gasten. Geniet van de sfeer, connect met andere deelnemers en bereid je voor op een inspirerende dag! Het programma start om 09.30, dus zorg dat je op tijd een plekje heeft gevonden. Veel plezier!

Walk-in & Reception

Welcome! The doors are open and we welcome you to Green Pepper. Take your time to come in quietly, grab a coffee or tea and meet other guests. Enjoy the atmosphere, connect with other participants and prepare for an inspiring day! The programme starts at 09.30, so make sure you find a seat on time. Have fun!

De dag begint met een immersieve ervaring die de basis legt voor gesprekken over rechtvaardigheid in transitie. We worden meegenomen in een theatrale performance waarin we de vraag stellen: ‘Welke bril dragen we, met welke ogen kijken we naar de wereld? Zien wij onszelf als onderdeel van de natuur? Of plaatsen wij onszelf daarbuiten?' En als we het over 'rechtvaardigheid' hebben: rechtvaardigheid voor wie dan? Performance door Marjolijn Zwakman (Kunstenaar, o.a. Onzekere Zaken en kenniskringlid Lectoraat Change Management, De Haagse Hogeschool) en Jiske van Oeffelt (Onderzoeker Onboarding nature, kenniskringlid Lectoraat Change Management, De Haagse Hogeschool).

The day begins with an immersive experience that lays the foundation for conversations about justice in transition. We are taken through a theatrical performance that asks the question: ‘What glasses do we wear, with what eyes do we look at the world? Do we see ourselves as part of nature? Or do we place ourselves outside it?' And when we talk about ‘justice’: justice for whom?

Performance by Marjolijn Zwakman (Artist, including Onzekere Zaken and research group member Lectoraat Change Management, De Haagse Hogeschool) and Jiske van Oeffelt (Researcher Onboarding nature, research group member Lectoraat Change Management, De Haagse Hogeschool).

This workshop is in English.
Biomimicry is a growing discipline that draws inspiration from nature to develop resilient, regenerative, and sustainable solutions to human challenges. Through Biomimicry Design Thinking—a framework for translating biological principles into design—we are rediscovering how to both apply and teach nature's design lessons. This approach combines Biomimicry Thinking with Design Thinking to explore the design challenge, identify nature’s existing solutions, generate ideas, and evaluate them to create innovative outcomes. Would you like to learn more?

Co-creatie in het hoger onderwijs is een waardevolle pedagogische methode om de kloof tussen leren en werken voor studenten te verkleinen, een noodzakelijke aanvulling op de professionalisering van docenten en het biedt suggesties voor oplossingen voor problemen waar het werkveld mee te maken heeft. Curricula moeten worden afgestemd op de professionele wereld en adaptief blijven voor de implementatie van veranderingen. Co-creatie zal deze afstemming oproepen en curricula verder stimuleren om actueel te blijven, wat belangrijk is gezien de toenemende snelheid waarmee kennis veroudert in deze VUCA-wereld.

De kans dat co-creatie effectief leidt, wordt vergroot door het proces goed te faciliteren. In deze workshop leren deelnemers over de kenmerken van goede facilitators, activiteiten die de facilitator kan initiëren om het co-creatieproces te begeleiden en om te waken over gelijkwaardige bijdragen van elk van de deelnemers. Deelnemers ervaren verschillende werkmethoden om co-creatie te faciliteren. Verder zullen deelnemers reflecteren op hun competenties als facilitator met behulp van een reflectietool die we hebben ontwikkeld in onze co-creatie onderzoeksgroep. We zullen informatie geven over de verschillende fasen van co-creatie, en hoe divergeren, omkeren en convergeren in elke fase de gezamenlijke zoektocht naar oplossingen voor vraagstukken uit het werkveld zal ondersteunen. Co-creatie zoals wij voorstellen, kan worden geïmplementeerd in elk beroeps- of hoger onderwijsprogramma.

This workshop is in. English
Throughout this workshop we explore Imagination as an effective tool for Shaping the Worlds of our Dreams.
First going over some theory, and then how these concepts have been put into practice, we will close by exploring our own future Imaginations.

Plant-Based Universities is exemplary of this model of thinking, as a bottom-up, student-led environmental campaign around the world, successfully calling institutions to transition to 100% plant-based food systems.

Deze workshop is in het Nederlands
In tijden van (klimaat)verandering is onrecht, net als rechtvaardigheid, geen vaststaand gegeven. Het is een dynamisch proces waar je constant aan moet blijven werken. Door met een alternatieve blik naar rechtvaardigheid te kijken, en te onderzoeken hoe onrecht versterkt wordt, ontstaan mogelijk nieuwe inzichten. Die inzichten kunnen helpen om effectiever en rechtvaardiger bij te dragen aan transities. In deze workshop verkennen we met elkaar hoe we onrecht kunnen versnellen tijdens transities. Welke omstandigheden kunnen we creëren die onrecht optimaal laten gedijen? Op welke manieren kan onrecht nog dieper doordringen in onze systemen, klaslokalen en lessen, en hoe kunnen we daar zelf nog effectiever aan bijdragen? Hoe maken we empathie voor anderen steeds verder onschadelijk? Welke lessen kunnen we hieruit trekken voor een rechtvaardigere toekomst? #AcademischeVrijheid

Deze interactieve, gepeperde workshop nodigt je uit om rechtvaardigheid in tijden van transitie vanuit een omgekeerd perspectief te benaderen. We starten met een korte verkenning van hoe rechtvaardigheid verstoord kan raken en hoe onrecht wordt aangewakkerd. We analyseren gezamenlijk voorbeelden uit onderwijs en samenleving waarin vaardigheid in onrecht zichtbaar wordt. Je wordt uitgedaagd te reflecteren op je eigen rol, die van je gemeenschappen en van je onderwijsinstelling. De sessie eindigt met praktische inzichten en handvatten die direct toepasbaar zijn in onderwijs en dagelijks handelen, ter bevordering van rechtvaardigheid in transitie(s).

Transities gaan over verandering door de tijd heen. Toch wordt toekomstbewustzijn vaak over het hoofd gezien in onderwijs en organisaties. Dat kan ertoe leiden dat mensen zich passief opstellen—alsof de toekomst iets is wat hen overkomt in plaats van iets waar ze invloed op hebben. In deze workshop onderzoeken we hoe we onderwijs vormgeven dat studenten helpt om zich actief te bewegen in transities en richting te geven aan verandering. We delen modellen en werkvormen om toekomstdenken te verbinden met concrete stappen in je werk. Daarbij verkennen we hoe keuzes in het heden samenhangen met rechtvaardigheid op de lange termijn en hoe individuele en collectieve verantwoordelijkheid zich tot elkaar verhouden.

This workshop is in English
As hbo teachers we teach our students valuable skills, competencies and knowledge. More than within universities, many of these students still need to develop their critical thinking competences. As such there is a (greater) risk to influence their world view. In particular regarding e.g. climate justice, progressive thought and morality. How to deal with this?

Deze workshop is in het Nederlands
In een wereld waarin digitalisering en duurzaamheid steeds meer met elkaar vervlochten raken, is het cruciaal om de ecologische impact van ICT te begrijpen én technologie slim in te zetten voor een duurzamere toekomst.

Tijdens deze interactieve sessie duiken we in de vraag: hoe kunnen we digitalisering benutten zonder het milieu verder te belasten? We verkennen de verborgen milieu-impact van ICT – van energieverbruik en hardwareproductie tot de bredere keten van grondstoffen en afval. Vervolgens bespreken we hoe duurzame IT-oplossingen kunnen bijdragen aan ecologische rechtvaardigheid en een eerlijkere toegang tot technologie.

Aan de hand van inspirerende praktijkvoorbeelden en een hands-on aanpak gaan deelnemers aan de slag met de Sustainable Impact Assessment (SIIA), een tool die helpt bij het verduurzamen van ICT binnen onderwijsinstellingen en organisaties.

Na deze sessie loop je weg met concrete inzichten, een vergroot bewustzijn én handvatten om technologie in te zetten als kracht voor duurzame vooruitgang.

This workshop is in English.
The Green Office of the Open Universiteit (Go OU) has been working on the topic of Rights of Nature since November 2023. During this interactive workshop, Go OU will take the participants on a journey, presenting the different steps the members of the Green Office have taken since November 2023 to give more attention to the concept of Rights of Nature and get it incorporated more and better in the educational programme and research activities of the Open Universiteit.

After this, Go OU will present the next step they would like to take: to ‘onboard Nature’, i.e. to get Nature a seat on the Board of the Open Universiteit. We will ask the participants:
1) To brainstorm with us how to go about this – using the 'Onboarding Nature toolkit 2024’ developed by Nyenrode Business University, Earth Law Center and B-corp Benelux (see: https://www.onboardingnature.com/aboutus - the toolkit can be downloaded there) as a base – and
2) To also join us in thinking about ways to make this project even more ambitious: work together to 'onboard' Nature in all higher education institutes (with other Green Offices as our natural allies)!

Deze workshop is het het Nederlands.

Steeds meer bedrijven onderzoeken de mogelijkheden van true pricing.

Bijvoorbeeld:

‘De prijs van een pak melk in de supermarkt zou met een factor 2,5 omhoog moeten om binnen de productieketen echt op grote schaal te kunnen investeren in verduurzaming’ zei Tuncay Özgüner, president Retail & America's van FrieslandCampina op vrijdag 4 oktober 2024

De workshop start met een korte inleiding over het opnemen van externe sociale en ecologische kosten in de echte kostprijs van een product, vooral ontleend aan https://www.truepricefoundation.org/ en https://trueprice.org/ .

Op basis van de principes van meervoudige waardecreatie worden de deelnemers aan de workshop uitgenodigd om de true price benadering toe te passen in een drietal cases: jeans, zuivelproducten en bloemen.

De uitreiking van de Rachel Carson Afstudeerprijs vindt dit jaar weer plaats tijdens Groene Peper! De Rachel Carson Afstudeerprijs is de jaarlijkse prijs voor de beste HBO- en WO-scriptie over een duurzaam thema of milieuonderwerp. De prijs wordt dit jaar voor de twintigste keer uitgereikt. De prijs is een initiatief van de VVM, hét netwerk van milieuprofessionals, en een aantal milieu-studieverenigingen. Hiermee willen zij grotere bekendheid geven aan het milieu- en duurzaamheidsonderzoek dat studenten hebben uitgevoerd.

De genomineerden van de Rachel Carson Afstudeerprijs presenteren hun onderzoek. De VVM, hét netwerk van milieuprofessionals, wil met de prijs grotere bekendheid geven aan de onderzoeken die studenten op het gebied van milieu en duurzaamheid uitvoeren.

Opzet Rachel Carson Afstudeerprijs
Studenten of hun afstudeerbegeleiders kunnen scripties en afstudeerwerken insturen. Vervolgens lezen een voorselectiecommissie HBO en een voorselectiecommissie WO alle inzendingen en bepalen welke werken worden genomineerd. De genomineerde scripties worden door een vakjury beoordeeld. De juryleden zijn ervaren milieudeskundigen werkzaam bij de overheid, in het bedrijfsleven, in het hoger onderwijs en bij universiteiten. De jury wijst twee winnaars aan; één uit de HBO-inzendingen en één uit de WO-inzendingen.

De prijs is vernoemd naar de schrijfster en ecoloog Rachel Carson die bekend werd door haar boek ‘Silent Spring’, uit 1962, één van de eerste boeken waarin milieuproblematiek een centrale plaats inneemt. De titel is een verwijzing naar de lente van het apocalyptische jaar dat de vogels niet meer zingen doordat zij als gevolg van het gebruik van bestrijdingsmiddelen zijn uitgeroeid.

VVM biedt de winnaars naast een podium bij Groene Peper de mogelijkheid om een artikel te publiceren in vakblad Tijdschrift Milieu. Hierdoor wordt het werk van de student onder de aandacht gebracht van een breed netwerk van milieuprofessionals. De winnaar ontvangt ook een sculptuur en een geldbedrag van ten hoogste € 500,-.

Voor meer informatie; kijk op: https://www.vvm.info/afstudeerprijs

Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft dit jaar weer een challenge georganiseerd voor scholieren en studenten om hun school en/of schoolomgeving duurzamer te maken. Scholieren en studenten hebben duurzame initiatieven ingestuurd, zoals het organiseren van een activiteit, project of studentenplatform met duurzaamheid als centraal thema. Er zijn veel mooie en inspirerende ideeën binnengekomen.

Vandaag worden de prijzen uitgereikt aan de winnende studenten van deze challenge. Daarnaast zullen zij vertellen over hun duurzaam initiatief!

This workshop is in English
In this workshop, Maaike de Loor and Marleen van Beek invite participants to experience how students deal with a fierce intervention to save the climate: a personal and non-tradable CO2 budget, the CO2 voucher book, inspired by the work of Paul Schenderling. Students made artistic impressions about this, particularly video. In the workshop, we discuss how this form of education could work.

In deze workshop nodigen Maaike de Loor en Marleen van Beek deelnemers uit om te ervaren hoe studenten omgaan met een heftige ingreep om het klimaat te redden: een persoonlijk en niet verhandelbaar CO2 budget, het CO2 bonnenboekje, geïnspireerd op het werk van Paul Schenderling. Studenten maakten daarover kunstzinnige impressies, met name video. In de workshop bespreken we hoe deze onderwijsvorm zou kunnen werken.

Deze workshop is in het Nederlands
De makers van het boek 'Duurzaam Onderwijs. Eerlijk, Inclusief, Hoopvol' gaan in op de begrippen eco-rechtvaardigheid en planetair burgerschap. Ze delen de vragen waar zij voor stonden tijdens het schrijven van het boek. Daarna voeren de deelnemers een Socratische dialoog over het bespreken van de thema's klimaat en rechtvaardigheid in de klas. Wat neem je mee? Na deze workshop heb je enkele tools om in de klas gesprekken aan te gaan over moeilijke thema's als klimaat en rechtvaardigheid.

This workshop is in English
Our global food system is contributing to, and affected by, major sustainability challenges. The way we produce, process, trade and consume our food is exceeding planetary boundaries, as it feeds into critical issues such as biodiversity loss, land use change, freshwater withdrawals, chemical pollution and climate change. At the same time, power inequalities in the global food system are leading to social shortfalls and injustices, such as hunger, poverty, social unrest and gender inequalities. As clearly depicted by systems thinking tools such as Kate Raworth's Doughnut Economics (2017), we cannot see these two detrimental impacts of our global food system as separate symptoms. They emerge from the very same system, are connected with each other, feed into each other. As such, if we want to effectively address food system sustainability challenges we will also have to tackle systemic injustices, and vice versa. In short: no sustainability transformation without justice.

Deze workshop is in het Engels, maar mensen kunnen wel in het Nederlands antwoorden.

Ontdek in deze interactieve sessie hoe je kan leren met, van en door de natuur. Op basis van recent onderzoek naar de principes van natuurinclusief onderwijs gaan we samen aan de slag om te ontdekken wat natuurinclusief onderwijs is, onderzoeken we hoe dit bijdraagt aan een rechtvaardige manier van samenleven met elkaar en andere levensvormen, en loop je weg met ideeën hoe je nio in je lessen toe kan passen op een laagdrempelige manier die jou en je studenten energie geven.

Tijdens de workshop worden de deelnemers uitgenodigd om te “durven dromen”, d.w.z. om hun visies op een betere wereld te formuleren en deze te verwoorden als “Intrinsieke Duurzaamheidsdoelen” (ISG's). Vervolgens zullen concrete handelingsperspectieven worden besproken om stappen te zetten in de richting van het realiseren van de droom, gebaseerd op “Strategisch Idealisme”.

As the effects of the climate crisis become increasingly evident, it is imperative to recognize our collective responsibility in fostering spaces where those on the frontlines—who not only bear the brunt of environmental challenges but also hold essential solutions—are meaningfully included in decision-making.

United Rising, an organization dedicated to environmental protection and fundamental human rights, presents a workshop on Intersectional and Storytelling Approaches to the Climate Crisis. This session will explore how intersectionality provides a holistic framework for understanding how overlapping identities shape individual experiences—highlighting the ways structural inequalities such as patriarchy, racism, colonialism, and capitalism intensify systems of oppression and exclusion. Storytelling, deeply embedded in Indigenous cultures, has long served as a powerful tool for truth-telling, resistance, and the preservation of communal memory across generations. This workshop will explore how narrative-based advocacy can amplify marginalized voices, challenge dominant power structures, and drive transformative climate action. Through interactive discussions and participatory activities, participants will gain practical insights into how intersectional storytelling can reshape climate discourse, ensuring that those most affected by environmental injustices are not only heard but centered in solutions.

An educational institution can benefit from this workshop by equipping students and educators with critical tools to deconstruct dominant, Western-centric narratives on the climate crisis. It challenges traditional academic knowledge by centring grassroots perspectives, lived experiences, and Indigenous storytelling as valid and essential sources of insight. For teachers outside the sector, the workshop offers practical methods to integrate intersectionality into their teaching, helping students recognize their own positionality and biases while fostering a deeper sense of responsibility toward just and inclusive climate action. The goal is not to diminish the value of academic knowledge but to address persistent gaps that traditional scientific knowledge alone cannot fill.

In deze workshop nemen we je mee in de wereld van kunst, visuele storytelling en emotie. Aan de hand van een van onze films (Bloeifilm) onderzoeken we hoe verhalen het maatschappelijke narratief kunnen kantelen en hoe kunst een diepere laag toevoegt aan educatie.

Deze sessie is speciaal ontworpen voor docenten en beleidsmakers die willen ervaren hoe kunst en verhalen het lesmateriaal kunnen verrijken en complexe thema’s toegankelijk maken. Je leert niet alleen kijken, voelen en luisteren, maar ook actief nieuwe perspectieven innemen.
Hoe beïnvloedt kunst maatschappelijke transformatie? En hoe pas je deze inzichten toe in je eigen onderwijspraktijk?

Over Bloeifilm
Bloeifilm is een activistisch filmcollectief dat zich inzet voor een rechtvaardige en duurzame toekomst. Wij geloven in de kracht van verhalen om verandering in gang te zetten. Niet alleen in de publieke en digitale ruimte, maar juist ook in het klaslokaal.

English (this workshop will be given in Dutch)
In this workshop, we will take you into the world of art, visual storytelling and emotion. Using one of our films (Bloeifilm), we will explore how stories can tip the societal narrative and how art adds a deeper layer to education.

This session is specially designed for teachers and policymakers who want to experience how art and stories can enrich teaching materials and make complex topics accessible. You will learn not only to look, feel and listen, but also to actively adopt new perspectives.
How does art influence social transformation? And how do you apply these insights in your own teaching practice?

About Bloeifilm
Bloeifilm is an activist film collective committed to a just and sustainable future. We believe in the power of stories to initiate change. Not only in the public and digital space, but also specifically in the classroom.

De SustainaBul is de duurzaamheidsbenchmark voor hogescholen en universiteiten in Nederland.

Aan het einde van de dag nemen we de tijd om rustig terug te kijken op wat we vandaag hebben geleerd. In deze sessie denken we samen na over hoe we de inzichten van vandaag kunnen begrijpen en gebruiken – zowel in ons persoonlijke leven als in ons werk. We stellen vragen als: Hoe gaan we in onze eigen situatie om met rechtvaardigheid of onrechtvaardigheid tijdens veranderingen? Wat betekent dit voor ons als leraren of begeleiders?
Welke gewoontes of ideeën kunnen we loslaten? En wat willen we juist bewust meenemen in ons werk? Dit moment is bedoeld voor verdieping, bezinning en uitwisseling met elkaar. Je bent van harte welkom om mee te denken.