11-11-2025 –, Jazz 2
Ongetwijfeld werkt ook jouw onderwijsinstelling aan de uitdaging om het toetsen opnieuw in te richten. Dit brengt allerlei vragen met zich mee, want we maken de shift naar toetsvormen die studenten écht helpen zich te ontwikkelen – denk aan formatief handelen en programmatisch toetsen. Tegelijkertijd toetsen we steeds meer digitaal: dat geldt niet alleen voor de kennistoetsen, maar ook voor de nieuwe, op ontwikkeling gerichte, vormen.
Dit jaar hebben we ervaringen bij onderwijsinstellingen in mbo, hbo en wo in kaart gebracht. Van de onderwijskundige tot de technische en organisatorische kant van het toetsen. In deze sessie zie je hoe het toetslandschap er bij collega-instellingen uitziet en wat voor handreikingen en tools Npuls samen met instellingen op dit gebied ontwikkelt.
Het toetslandschap verandert radicaal. Klassieke eindtoetsen maken steeds vaker plaats voor toetsvormen die het leerproces van studenten centraal stellen: programmatisch toetsen, formatief handelen en lerend kwalificeren zijn in opmars. Digitalisering speelt hierin een grote rol – of het nu gaat om efficiënter beoordelen, feedback geven of datagedreven onderwijzen. Ook wordt gezocht naar oplossingen voor digitale toetswerkplekken: de eigen laptop of instellingsbeheerde devices? Wel of geen ingerichte toetszalen? Deze ontwikkelingen roepen nieuwe vragen op over toetsbeleid, onderwijskwaliteit en digitale infrastructuur.
Npuls helpt instellingen om richting te geven aan deze transitie. In deze sessie maak je kennis met drie projecten, geleid door collega’s uit onderwijsinstellingen. Zij maken vanuit drie invalshoeken inzichtelijk hoe het toetslandschap zich ontwikkelt en hoe je daar meer grip op kunt krijgen. Na een korte gezamenlijke aftrap kies je bij welk van de drie projecten je meer de diepte in wilt gaan.
Project 1: Inrichtingskeuzes voor toetsen en leren
‘Toetsen en leren’ is de verzamelnaam voor vormen van toetsen die gericht zijn op het versterken van het leren (formatieve functie van toetsing) en vormen waarbij de student zelf meer aan het stuur zit van het leerproces (ontwikkelingsgerichte inzet van toetsen). Sandra Broekman (HU) sprak hierover in de eerste helft van 2025 met dertig instellingen in mbo, hbo en wo. Daarnaast bestudeerde ze verschillende practices en publicaties. Op basis hiervan zal ze uit de doeken doen hoe succesvolle toepassingen van toetsen en leren eruit zien. En hoe je als onderwijsinstelling dit proces kunt optimaliseren.
Project 2: Scenario’s voor het inrichten van flexibele toetswerkplekken
Evelien Westerbeek (RU) bracht in kaart welke smaken er zijn op het gebied van flexibele vormen van toetsafname. Welke visies en keuzes liggen daaraan ten grondslag en wat zijn voor- en nadelen van de verschillende smaken? Deze informatie helpt instellingen om te reflecteren op hun keuzes. Wat zijn de knoppen waaraan je als instelling draait, welke variabelen zijn hierop van invloed, en welk scenario levert dat op?
Project 3: Grip op toetsprocessen
Ilonka van Meenen (BUas) maakt inzichtelijk hoe de inrichting van toetsprocessen eruit ziet. Zij baseert zich op gesprekken en ervaringen bij verschillende onderwijsinstellingen. Niet alleen het ‘klassieke’ toetsproces komt aan bod: ook de inrichting van meer ontwikkelingsgerichte vormen van toetsen zoals formatief handelen, programmatisch toetsen en lerend kwalificeren bracht ze in kaart. Doe je voordeel met de opbrengst uit haar inventarisatie en leer hoe je hiermee in je eigen organisatie meer grip op het toetslandschap kunt realiseren.
Kwartiermaker Digitaal toetsen en ontwikkelen bij Npuls.
Ilonka is binnen BUas werkzaam als testing expert en begeleidt het BKE- en SKE-traject voor docenten. Daarnaast is ze werkzaam als applicatiebeheerder van de toetssoftware binnen het ExamCentre.
Binnen Npuls is ze trekker van de themalijn Grip op toetslandschap in de hub Digitaal toetsen.
Sandra is bij de Hogeschool Utrecht verantwoordelijk voor onderwijsinnovatie op het gebied van toetsen en leren, zoals het werken met e-portfolio’s en smart assessments. Bij Npuls is ze thematrekker van Toetsen en leren binnen Digitaal toetsen en ontwikkelen.
Procescoördinator digitaal toetsen bij Radboud Universiteit en themalijntrekker digitaal examineren en tentamineren bij Npuls.