11-11-2025 –, Trap
In deze interactieve workshop speel je een verkorte versie van AI Hospital, een serious game die de spelers laat nadenken over de inzet van AI in de zorg. Dit fysieke bordspel wordt ingezet op verschillende evenementen en in het onderwijs aan studenten. Tijdens het spel volg je patiënt Ellie en neem je beslissingen over de inzet van AI in verschillende fases van haar patiëntreis. Daarbij worden per fase ethische, juridische en maatschappelijke overwegingen meegewogen, evenals de voorkeuren van Ellie en de betrokken zorgverleners. Het is aan de spelers om een weloverwogen beslissing te maken over de inzet van AI.
De game is gericht op het nadenken over de inzet van AI in de zorg en het stimuleren van discussie tussen spelers daarover. Daarbij overwegen zij vragen als: ‘Wanneer is AI helpend?’, ‘Welke financiële kosten brengt AI met zich mee?’, ‘Hoe zet je AI verantwoord in?’, en ‘Is het mogelijk om AI in te zetten om zo meer contact tussen patiënt en zorgverlener te faciliteren terwijl AI de administratieve taken uitvoert?’ Tijdens en na het spel reflecteren we op de vragen en bespreken we hoe deze vorm van activerend leren aansluit bij onderwijs dat voorbereidt op de praktijk van morgen.
Ontwikkelingen in AI vinden in een rap tempo plaats, en hebben impact op verschillende aspecten van de samenleving. Zo ook op de zorg, waar AI ten dele een uitkomst lijkt te bieden voor personeelstekorten in combinatie met de vergrijzing, die gepaard gaat met een toenemende vraag. Dit roept tegelijk ook vragen op voor de toekomst: Hoe bereid je de zorgprofessionals van de toekomst voor op deze veranderingen? En hoe zorg je ervoor dat ze niet alleen begrijpen wat AI is, maar ook kritisch leren nadenken over wanneer en hoe je AI inzet op een verantwoorde manier, terwijl je daarbij ook nog de voorkeuren van alle betrokkenen inclusief de patiënt in acht neemt?
In deze workshop maak je kennis met het spel AI Hospital, een serious game ontwikkeld binnen het internationale AIProHealth-consortium (met o.a. UMCG, 8D Games, OneVision Healthcare en de Universiteit van Tartu). Tijdens het spel werk je in groepen als consultants, en maak je gezamenlijk keuzes rondom de inzet van AI in de patiëntreis van Ellie door jullie ziekenhuis. Bij iedere stap in haar reis door het zorgstelsel worden de vragen gesteld ‘hoe kan AI een rol spelen?’ en ‘willen we dat dan ook?’. Je maakt daarbij afwegingen door je te richten op: financiële kosten, tijdsinvestering, het verantwoord inzetten van AI door rekening te houden met ethische en maatschappelijke implicaties en de belangen en wensen van zowel de patiënt als de betrokken zorgprofessional. Door middel van een puntensysteem worden deelnemers aangemoedigd om na te denken over de manier waarop AI kan worden ingezet in de zorg. Daarnaast worden de spelers beloond voor hun keuze als ze opties kiezen die minder tijd en geld zullen kosten om te implementeren.
De werkvorm sluit aan bij het thema Stap in de toekomst, omdat het een voorbeeld geeft van mogelijkheden binnen het ziekenhuis met de ontwikkelingen van technologie, en ook de vaardigheden en denkpatronen die nodig zijn om hiermee om te gaan. Daarnaast is de manier van onderwijzen, het bordspel zelf, vernieuwend. Studenten of spelers bepalen hoe hun leerervaring eruitziet, ze leren van en met elkaar. Ze kunnen ervoor kiezen meer in te gaan op de technische aspecten, of juist de ethische en wettelijke aspecten van AI in het ziekenhuis. Dit hangt natuurlijk sterk af van de leerdoelen, en de interesse en expertise van de spelers. Het is een flexibele vorm van student-gedreven onderwijs.
Het spel is coöperatief en draait om reflectie. Door de groep te verdelen in teams is het desondanks mogelijk om een competitief element te introduceren: ‘Welke groep consultants heeft de meest weloverwogen keuzes gemaakt?’. Na het spel bespreken we de inzichten die het spel oproept en hoe je deze werkvorm kunt inzetten in ander onderwijs. De workshop wordt begeleid door junior-docenten uit het Digital Health Education team van het UMCG. Dit team, gecoördineerd door Noha El-Baz binnen de afdeling Epidemiologie en het DASH-programma (Data Science Centre in Health, o.l.v. Michiel Hooiveld), integreert AI (Rik Wisselink-Bijker), machine learning data (Dorien Neijzen), en eHealth (Wieke Bouwes) in het medisch onderwijs. Deze junior-docenten worden ook geadviseerd door experts binnen DASH.
Wieke Bouwes is junior-docent eHealth aan het UMCG, verbonden aan de afdeling DASH. In deze rol verzorgt zij, samen met experts en andere junior-docenten, onderwijs voor studenten van de medische faculteit. Daarmee bereidt zij hen voor op een praktijk waarin digitale zorg een steeds belangrijkere rol speelt. Daarnaast is zij als promovenda bij de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde en Langdurige Zorg (ELZ) betrokken bij onderzoek naar hoe verschillende stakeholders binnen én buiten het medische domein kunnen samenwerken om patiënten te ondersteunen die moeite hebben met digitale zorg. Het doel van dit onderzoek is om digitale uitsluiting tegen te gaan en de inclusie van patiënten in digitale zorg te bevorderen.