11-11-2025 –, Foyer 2
Onderwijsinnovatie vraagt om meer dan technologische vernieuwing: het vereist een integrale aanpak waarin onderwijs, organisatie en beleid elkaar versterken. Docentondersteuning is essentieel voor duurzame onderwijsvernieuwing met of zonder ict. Toch wordt in de praktijk de functie docentondersteuning vaak verschillend ingevuld, onder namen, zoals i-coach, icto-coach en de ict-onderwijsondersteuner. In deze sessie maak je kennis met twee complementaire competentieprofielen voor deze doelgroep:
- een competentieprofiel ontwikkeld binnen Npuls met het uitgangspunt wat een docentondersteuner moet kunnen binnen een netwerk van een onderwijsorganisatie,
- en een profiel gericht op taken en competenties van ict-onderwijsondersteuners, welke is ontwikkeld binnen de Gelderse Professionaliseringsagenda door het iXperium Centre of Expertise Leren met ict.
Samen bieden we een gedeeld kader voor verdere professionalisering, ontwikkeling en strategische inzet van ondersteunend personeel. In een interactieve werkvorm reflecteer je op de toepasbaarheid binnen je eigen instelling.
Of je nu zelf als docentondersteuner werkt of beleidsmatig verantwoordelijk bent voor onderwijsvernieuwing, deze sessie biedt je praktische inzichten en inspiratie. Samen zetten we docentondersteuning/ict-onderwijsondersteuning als sleutelfiguren binnen onderwijsinnovatie stevig op de kaart als belangrijk onderdeel van toekomstgericht onderwijs.
Onderwijsinnovatie vraagt om meer dan alleen nieuwe methoden of technologieën: het vereist een integrale aanpak waarin onderwijs, organisatie en beleid elkaar versterken. Hierin spelen docentondersteuners een cruciale rol. Ze opereren in de 'third space' tussen onderwijs, beleid en technologie en vormen de schakel tussen onderwijskundige ambities en praktische implementatie.
Deze professionals, van i-coaches tot ict-docentondersteuners en van onderwijskundig ontwerpers tot ict-onderwijsondersteuners, zijn onmisbaar voor duurzame onderwijsvernieuwing. Hun werk raakt alle aspecten van onderwijs: van individuele docenten begeleiden tot organisatiebrede transformaties faciliteren, van nieuwe leeromgevingen ontwerpen tot innovatieprocessen aanjagen.
Toch is hun positie binnen instellingen vaak nog onduidelijk. Hun taken zijn soms versnipperd, hun rollen niet altijd helder omschreven en hun werkzaamheden beperkt ingebed in de organisatie. Duidelijk is wel dat er veel van hen wordt gevraagd en verwacht. In de praktijk blijkt het veelgevraagd om al die verwachtingen te voldoen. Dit belemmert niet alleen hun effectiviteit, maar ook de samenhang van onderwijsvernieuwing. Er is behoefte aan een duidelijk profiel voor docentondersteuning en ict-onderwijsondersteuners.
Om deze uitdagingen aan te pakken, zijn er twee competentieprofielen ontwikkeld die handvatten bieden voor het versterken van docentondersteuning. Deze sessie brengt twee complementaire benaderingen samen die elk vanuit hun eigen perspectief bijdragen aan het professionaliseren en positioneren van docentondersteuners.
Het Npuls competentieprofiel biedt gedeelde taal over docentondersteuning over de onderwijssectoren heen. Het geeft handvatten om de invulling van het netwerk docentondersteuning te versterken en af te stemmen op de strategische doelen van instellingen. Het is geen vast stramien, maar een flexibel en contextgericht hulpmiddel. In dit competentieprofiel ligt de nadruk op de geschiktheid als netwerkprofiel en dat individuen verschillende competentiegebieden bestrijken. De kracht zit niet in de individuele volledigheid, maar in de collectieve capaciteit van netwerken. Er is een basiscompetentiegebied vastgesteld met vijf aanvullende, meer specialistische competentiegebieden, deze zijn uitgewerkt in kennis, vaardigheden en houding. Het profiel is ontwikkeld via een literatuurstudie, expertinterviews, validatieonderzoek en focusgroepen. We delen ervaringen uit de praktijk, waaronder een casus van Avans Hogeschool.
Het competentieprofiel van iXperium voor ict-onderwijsondersteuners legt meer de nadruk op de concrete taken en geeft inzicht in de benodigde persoonsgebonden competenties (digitale geletterdheid en professioneel handelen). Het profiel is opgebouwd rondom drie taakdomeinen: het ondersteunen van onderwijsontwikkeling, het ondersteunen van organisatieontwikkeling en het ondersteunen van professionalisering. Het iXperium-profiel biedt een praktische insteek om de positie van de ondersteuner te visualiseren en te verankeren in de organisatiestructuur. Het biedt inzicht in welke competenties horen bij de taakdomeinen waarop de ict-onderwijsondersteuner zich beweegt. Het profiel is gebaseerd op literatuur en praktijkervaringen uit het mbo van de Gelderse Professionaliseringsagenda.
De sessie is interactief, met ruimte voor reflectie en gesprek. Deelnemers worden uitgenodigd om na te denken over hoe deze profielen kunnen helpen bij het steviger positioneren van docentondersteuning en daarmee het versterken van duurzame onderwijsinnovatie binnen instellingen.
Relevant voor:
• Leiders van teaching & learning-centra
• Docentondersteuners zoals ict-onderwijsondersteuners
• Onderwijsontwikkelaars
• Beleidsmakers
• Iedereen die werkt aan onderwijsinnovatie
Deze sessie is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het vormgeven, ondersteunen en duurzaam verankeren van onderwijsinnovatie, met of zonder ict. Ons doel is niet om docentondersteuning als dé motor van verandering neer te zetten, maar om te laten zien dat zonder goed georganiseerde en erkende ondersteuningsrollen duurzame transformatie moeilijk haalbaar is.
Dana Uerz is senior onderzoeker bij het iXperium Centre of Expertise Leren met ict. Na haar studie onderwijskunde aan de RU van Nijmegen heeft zij ruim tien jaar ervaring opgedaan als beleidsonderzoeker bij het ITS Nijmegen en het IVA te Tilburg. Sinds 2009 is zij werkzaam bij het lectoraat Leren met ict van de HAN. Ze heeft ruime ervaring met het uitvoeren van praktijkgericht en wetenschappelijk onderwijsonderzoek. De afgelopen 15 jaar heeft ze meerdere onderzoeksprojecten geleid op het gebied van leren en lesgeven met technologie. Deze projecten richten zich vooral op de professionele ontwikkeling van leraren, lerarenopleiders, leidinggevenden en ondersteunend personeel bij onderwijsinnovatie met technologie binnen het primair, voortgezet, beroeps- en hoger onderwijs.
Ik ben adviseur, onderzoeker en spreker op het snijvlak van onderwijsinnovatie, docentprofessionalisering en organisatieontwikkeling. Op dit moment werk ik als expert docentondersteuning binnen Npuls, het landelijke programma dat gericht is op het versterken van het vervolgonderwijs in Nederland (mbo, hbo en wo). Samen met collega’s uit het veld ontwikkel ik een gemeenschappelijke taal en een competentieprofiel voor docentondersteuners, waarmee onderwijsinstellingen hun ondersteuning structureel kunnen positioneren en professionaliseren. Daarnaast werk ik als onderzoeker bij de Hogeschool Inholland, waar ik projectleider ben van een praktijkgericht onderzoek naar simulatieonderwijs in de zorg. Dit doe ik in samenwerking met onder meer de Hogeschool van Amsterdam, ROCvA, SIGRA en zorgorganisaties.
Hiervoor werkte ik als hoofddocent en coördinator aan de Hogeschool van Amsterdam, waar ik me richtte op curriculumontwikkeling en innovatie binnen verpleegkunde- en intensivecare-opleidingen.
Met een achtergrond in de geneeskunde en een masteropleiding Onderwijswetenschappen aan de Universiteit Utrecht verbind ik graag praktijk, beleid en theorie. Ik spreek en publiceer regelmatig over onderwerpen als docentprofessionalisering, evidence-informed onderwijsinnovatie en de strategische positionering van ondersteunende rollen binnen onderwijsorganisaties.